Gedragswetenschapper Lotte Bosch over Dimence Ouder-Kind Interventie.
Auteur: Lotte Bosch, gedragswetenschapper XONAR
In dit artikel ga ik dieper in op de methodiek van de DOK!
DOK!
Laat ik beginnen met uitleg te geven over wat de DOK! precies inhoudt. De afkorting staat voor;
Dimence Ouder-Kind Interventie en is gericht op behandeling wanneer er sprake is van een problematische gehechtheid tussen het jonge kind en ouders. Deze interventie is ontwikkeld door M. de Zeeuw en C. Brok in 2012.
Afgelopen november heb ik deelgenomen aan de eerste trainingsdag van de DOK! Graag neem ik jullie mee in de cirkels van veiligheid en onveiligheid. Visueel sterke afbeeldingen die in één oogopslag de diverse relaties in hechtingsstijlen weergeven. Praktisch in te zetten in de begeleiding met ouders om inzicht te krijgen in de relatie met hun eigen kind. Daarnaast geven deze cirkels ook een kijkje in hoe ouders zijn opgevoed en welke relatiestijl zij hebben meegekregen. De cirkels zijn ontwikkeld door Cooper, G., Hoffman, K., Marvin, R.S. & Powell, B. (2002) en in het Nederlands vertaald en bewerkt door M. de Zeeuw en C. Brok (2013).
De relatie tussen ouder en kind is een biologisch feedbacksysteem. In veel situaties gaat deze afstemming vanzelf als er niet te veel belemmeringen zijn. Verschillende niveaus zijn van belang voor het aangaan en ontwikkelen van de relatie, denkend aan representaties, fysiologie en gedrag. Hoe kijken ouder en kind elkaar aan, hoe maken ze contact, het denken en de verwachtingen over en weer zijn allemaal van invloed voor het aangaan van een relatie.
Een relatie is dynamisch van aard waarbij het kind voortdurend de ouder scant in zijn/haar taal en houding. De ouder is de veilige haven waarbij het kind vandaan gaat om te ontdekken en weer terugkomt als hij dit nodig heeft. De omgang tussen ouder en kind wordt gezien als een cirkel, deze cirkel is de relatie. Of: in deze cirkel ontwikkelt zich de relatie.
Kinderen voelen zich veilig wanneer ze de ‘wereld’ kunnen ontdekken met steun en vertrouwen vanuit ouders. De ouder op het kind let en beschermt of ingrijpt wanneer gevaar dreigt.
Om verschillende redenen kan deze cirkel juist groter, kleiner of onderbroken zijn. Uiteraard is geen enkele relatie perfect, er doen zich problemen voor waar je juist wel of geen invloed op hebt. Echter is de andere kant van de mediale wanneer ouders negatieve ideeën hebben er ook negatieve representaties groeien bij het jonge kind. Op verschillende niveaus is de match er niet in de relatie tussen ouder en het kind waardoor ze in een vicieuze cirkel terecht komen.
Bovenstaande afbeelding is een voorbeeld waarbij de cirkel kleiner is. Deze ouder heeft moeite om het kind écht los te laten, heeft veel angst en zorg als het kind op onderzoek uitgaat. Het kind zelf gaat vervolgens ook weinig op onderzoek uit, zit vaak bij de ouder op schoot. De vicieuze cirkel uit zich in het feit dat kinderen de stress van de ouder oppikken, ze vertrouwen op de ouder. Echter is de ouder erg gespannen en angstig, het kind blijft alert en dichtbij de ouder. Dit maakt dat het voor de ouder vervolgens lastiger wordt om het kind los te laten en vertrouwen te hebben in het kind. Ouder en kind blijven elkaar bevestigen.
Wanneer je meer zicht krijgt in je eigen valkuilen wanneer het gaat om de relatie met je kind is er ook ruimte om hier aandacht voor te hebben. Dit is binnen de DOK! een belangrijk thema. Ook het belang van repareren wordt benadrukt, hierdoor leren kinderen relaties te herstellen, hetgeen hen helpt om in de toekomst relaties aan te gaan en ruzies uit te praten.
Wil je zelf dit verhaal beter kunnen uitleggen en dus eerst zelf goed begrijpen dan kan het volgende filmpje helpend zijn om de kennis op te doen:
In deze video worden ook de cirkels verder uitgelegd. XONAR is opgeleid om de Dok! Methodiek uit te voeren, waardoor er voor ouders verschillende video’s beschikbaar zijn om de cirkels van veiligheid en mogelijke hechtingsstijlen uit te leggen. Er zijn helaas geen rechten om deze toe te voegen aan dit artikel.